Təslim olmayın!

Qeyd: Bu söhbətləşməni təxminən 8-9 il bundan qabaq "Bizim Yol" qəzeti üçün aparmışdım. Arxivimdən tapdım. Buyurun))

Məşhur Rusiya kinorejissoru, ssenarist, aktyor, prodyuser, teleaparıcı, “YUQ” studiyasının bədii rəhbəri - Yuriy Vyaçeslavoviç Qrımov. Bu ad çoxlarına tanış və həm də sevimlidi. O, 6 iyul 1965-ci ildə Moskvada doğulub. Uşaqlıqdan öz zəngin fantazıyası və xarizması ilə digərlərindən seçilirmiş. Dostlarını güldürməyi və təəccübləndirməyi çox sevirmiş.

“На ощупь” (2010), “Чужие” (2008), “Казус Кукоцкого” (2005), “Коллекционер” (2001),  “Му-Му” (1998) “Мужские откровения” (1995) kimi uğurlu filmlərə imza atan Qrımovu tamaşaçılar, həm də RTR kanalında “Bax” müəllif proqramından, “Canlanan şəkillər”dən tanıyırlar. Ona uğur gətirən, beynəlxalq prizlər, qran-pirlər qazandıran filmi isə “Mu-Mu”du.

Cənab Yuriy, peşəkar rejissor kimi Rusiya siyasi səhnəsini necə görürsüz? Rusiya siyasətində nə çatışmır?

Mənə elə gəlir ki, Rusiya siyasətində ideya çatışmır. Gözlənilməyən, qəfil ideya. Hər şey durğunlaşıb. İdeya lazımdı, insanlarla münasibətdə gözlənilməyən ideya və insanların həyatının təhlükəsizliyi. Ancaq ideya, daha müxtəlif şifahi formulalar yox.

Bir də Rusiya siyasətində səmimilik çatışmır, əgər ki, ümumiyyətlə siyasətdə səmimilik haqqında danışmaq mümkündürsə.    

Dövlətin kino sferası üçün etdiklərindən razısınızmı?

Bizim dövlət kino sferasına ümumiyyətlə, heç nə eləmir. Son 10 ildə bütün mümkün olanları elədi ki, Rusiya kinomatoqafiyasını dağıtsın. Minimum səviyyədə necəsə onu dəstəkləyir. Yenə də Rusiya kinomatoqrafiyasının inkişafı üçün konsepsiya yoxdu, mədəniyyətin inkişafı yoxdu. Dövlət rus kinosunu görmür və ancaq televiziyalardan razı qalır.   

Siz “Kişi kəşfi”, “Mu-Mu”, “Yad”, “Kolleksiyaçı” və s. kimi yaxşı, keyfiyyətli filmlər çəkmisiniz. Filmləri necə başa çatdırırsız? Dövlət kömək edirmi?

“Yad” filmi yeganə filmimdir ki, hansıki dövlət dəstəyi alıb. Və dövlətin pulu kinofilm büdcəsində yalnız 20 faiz təşkil edib. Hazırda Rusiya Federasiyası ümumiyyətlə kino şəklin dəstəyinə heç nə vermir və korrupsiyanı qanuniləşdirib. Necə? Dövlət sadəcə qərara gəlib ki, indi dövlət qrantını yalnız səkkiz kompaniya alacaq, daha 400 kinokompaniya deyil, hansıki bu gün Rusiyada mövcuddu. Yalnız səkkiz. Bütün digərləri isə kənarda qalıb. Bu sırada Qarri Bardin, Eldar Ryazanov və başqa bu kimi çoxlu rejissorları misal göstərmək olar. Hansıki indi öz kinoları üçün dövlətdən qrant ala bilmirlər.   

Bir dəfə siz demisiz ki, “Mənə keyfiyyətli tamaşaçı lazımdı, hansıki mən bir dildə danışa bilim”. Ancaq mən fikirləşirdim ki, dünyada ən keyfiyyətli tamaşaçı və oxucu Rusiyada yerləşir. Nədən razı deyilsiz?

Mənim xoşuma gəlmir ki, bu günkü tamaşaçı kinoya sadəcə əylənmək, popkorn yemək, tez-tez tualetə çıxmaq və mobil telefonla danışmaq üçün gəlir. Və ona qətiyyən kinonun keyfiyyəti maraqlı deyil. O gəlir sadəcə oturur və rəngli şəkillərə gözyetirir. Mənim üçün keyfiyyətli tamaşaçı – bu, hər şeydən əvvəl düşünən tamaşaçıdı, hansıki sadəcə kinozalda öz həyatının iki saatını itirmək istəmir, özü üçün dünya haqqında yeni məlumatlar, nəsnələr əldə edir. Belə tamaşaçılar bu gün azdı.

Yerigəlmişkən, hansı dil daha çox xoşunuza gəlir? Azərbaycanca hər hansı söz bilirsinizmi?

Yalnız bir söz bilirəm: “salam”

Qafqazda maraqlı siyasi, hərbi, sosial hadisələr baş verir. Nə vaxtsa bu hadisələr barədə film çəkməyi düşünmüsünüzmü?

Bəli, sadə insan prizmasından yönələn belə kəskin siyasi və sosial situasiyalar barədə kino çəkmək arzum var. Əgər belə imkan verilərsə, məmuniyyətlə Qafqaz haqqında film çəkərəm.  

Qarabağ barədə nə bilirsiz? Qarabağ müharibəsindən bəhs edən film çəkmək olarmı?

Qarabağ müharibəsi barədə filmin çəkilişini zəruri hesab edirəm. Çünki bu mövzu açılmayıb və öna görə ki, insanlar var, bütöv nəslin insanları, hansıkı hamısı bunu yaşayıb və bu münaqişənin içində böyüyüblər.  

Siz yenə də klip çəkirsinizmi? Sizə hansı artistlərlə işləmək çətin olub?

Daha klip çəkmək istəmirəm və hətta bu mövzuda danışmaq belə. Çünki klip artistləri mənə qətiyyən maraqlı deyillər. Onlardan çoxu, kimə klip çəkmişəm azmaraqlı insanlardı: onlar sadəcə oxuyurlar. Maraqlı artistlərdən kimi mən vurğulaya bilərəm, hansıki klip çəkmişəm. Ola bilsin ki, bu Valeriy Leontev və Aleksandr Rozenbaumdu. Bütün qalanları – sevimli, mehriban qızlardı, hansıki başadüşülən deyil nə üçün səhnəyə gəliblər.

Hansı Azərbaycan rejissorunu tanıyırsız?

Rasim Ocaqov və ssenarist İbrahimbəyov qardaşları haqqında bilirəm.

Yuriy Vyaçeslavoviç, siz Rüstəm İbrahimbəyovla hansısa layihə üzərində işləmisinizmi?

Yox, işləməmişəm. Ancaq çox istərdim. Çünki Rüstəm bü gün - ən böyük dramaturqlardan, ssenaristlərdən  biridi. Və mən onun layihəsi üzrə işləmək istərdim.  

Ötən il rejissor Renni Xarlin Rusiya-Gürcüstan münaqişəsi haqında “Gürcüstan” filimini çəkdi. Həmin filimi necə qiymətləndirirsiz?

Heç nə deyə bilmərəm. Filmə baxmamışam.

Azərbaycanda olmusunuzmu? Azərbaycan tamaşaçıları və rejisorlarına nə demək istərdiniz?

Azərbaycanda olmamaışam, ancaq mənə yəqin ki, maraqlı olardı sizdə çəkilişlərdə işləmək.

Moskvada meyvə alarkən mənə həmişə deyirlər ki, bu Azərbaycandandı. Bu isə keyfiyyət baxımından ən gözəl meyvədi. Meyvəni satan insanlar da çox şəndilər. Ümid edirəm ki, Azərbaycanda hər şey beləcə şən və güləyəndi.

Azərbaycan rejissorlarına isə istəyirəm deyim: “Təslim olmayın! Milli kino çəkin, çünki bu, bu gün həm Azərbaycan, həm də Rusiya üçün ən başlıcadı”.