Tanrı xoşniyyətlimi?

“Tanrılar pislikləri yerüzündən yox edə bilərmi? Yox edəcəkmi? İstəsə yox edə bilərmi, yoxsa bunu edə bilməz? Tanrılar bunu etmək istəyirlərmi? Əgər tanrılar yerüzündən pislikləri qaldırmaq istəyirlər və qaldıra bilmirlərsə, o zaman onlar hər şeyə qadir deyildirlər. Əgər edə bilirlər, amma etmək istəmirlərsə, o zaman onlar yaxşılıqsevər deyildirlər. Pislikləri yer üzündən yox etməyə onların nə gücləri, nə də istəkləri yoxdursa, onda onlar nə hər şeyə gücü yetən, nə də xoşniyyətlidirlər. Və son olaraq əgər allahlar pislikləri yox etmə gücünə sahibdirlər və aradan qaldırmağı istəyirlərsə o zaman pisliklər necə ortaya çıxmışdır”? - Qədim Yunan filosofu Epikürün miladdan öncə (təxminən 342-270-ci illər) verdiyi bu suallar günümüzdə də aktualdır. (Təbii ki, filosofun dövründə çoxallahlılıq mövcud olduğu üçün cəmiyyətə ünvanladığı suallarda “tanrılar” deyə söz keçir).  Əsrlər keçməsinə baxmayaraq cavabsız qalıb. O zamandan günümüzə dəyişən yeganə düşüncə təkallahlığın geniş yayılması və “tanrılar” sözünün leksikondan çıxmasıdır. Qalan hər şey eynidir. Əsrlər öncə müxtəlif formada hazırlanmış bütlərə sitayiş edən, ona qurbanlar verən insanların düşüncəsi bir istiqamətdə sıçrayış edib. Onlar allahları təkminləşdirərək gözəgörünməz, hər şeyə qadir tanrı obrazına gətirib çıxarıblar. Vəssalam. Dini rəvayətlərə, uydurulmuş hədislərə qulaq asıb meyxoş olan millətin sivil inkişaf erasına qədəm qoyması mümkün deyil. Çünki onların düşüncəsi nə elmi, nədəki mədəni inkişafa imkan vermir. Dindarların cəmiyyətdə formalaşdırdığı “allahdan qorxu” mifi çoxlarının beyninin dərinliyində oturub. Düşünmək və düşündürmək istəməyən həmən bu çoxluq təşkil edən kütlə isə cəsarət edib Epikürün suallarını kiməsə ünvanlaya bilmir. Eyni zamanda cavabını da bilmirlər. Belə sözləri eşidəndə “əstafurullah” deyib, qorxu keçirən cəmiyyət nümayəndələri həmişə itaətkar olmağa üstünlük verirlər. Bu isə bəzi dövlətlər üçün əlverişlidir. Dindarların təhlükəli olması yalnız onların düşüncəsinin zəif olmasında deyil, həm də “kamikadze” kimi olmalarındadır. Beyinlərində bütləşdirdikləri (allah, peyğəmbər, imam, seyid və s.) uğrunda nə edəcəkləri bəlli olmayan bu adamların elektorat (tərəfdaş) kimi istifadə edilməsi nə müxalifətə, nə də iqtidara xeyir gətirməz. Odur ki, təhsilə, elmə, maarifləndirməyə diqqət ayıran dövlət hər sahədə inkişaf etməklə yanaşı düşüncəli insan resursuna da sahib olacaq. Bax o zaman Epikürün suallarını qorxmadan söyləyəcəklər və cavab verəcəklər.